PORADNIK DLA PACJENTÓW

Zasady zapisywania na listę oczekujących do lekarzy specjalistów, na badania lub zabiegi szpitalne

W publicznych systemach ochrony zdrowia kolejki istnieją wszędzie, zarówno w Polsce, jak i w innych krajach. Ich powodem są z jednej strony braki kadrowe w placówkach medycznych zaś z drugiej większe zapotrzebowanie na świadczenia niż możliwość ich finansowania. W związku z powyższym ustawodawca nałożył na podmioty lecznicze obowiązek prowadzenia list oczekujących, aby w obliczu narastających problemów zapewnić pacjentom równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej

Wpis na listę oczekujących

Jeżeli świadczenie medyczne nie może być udzielone od razu w przychodni specjalistycznej czy szpitalu, świadczeniodawca ma obowiązek wpisać pacjenta na listę oczekujących.

Zgłoszenia na listę oczekujących dokonuje się telefonicznie bądź w punkcie udzielania świadczeń medycznych każdego dnia w godzinach udzielania świadczeń opieki zdrowotnej przez daną placówkę. Świadczenia udzielane są co do zasady według kolejności zgłoszenia w dniach i godzinach ich udzielania przez placówkę.

Przed zapisaniem pacjenta do kolejki na wizytę, badanie albo zabieg, pracownik placówki powinien określić, czy stan wymaga pilnego leczenia i zakwalifikować go do odpowiedniej, grupy oczekujących:

przypadek pilny - jeżeli istnieje konieczność pilnego udzielenia świadczenia ze względu na dynamikę procesu chorobowego i możliwość szybkiego pogorszenia stanu zdrowia lub znaczącego zmniejszenia szans na powrót do zdrowia. Przypadek pilny trzeba odróżnić od stanu nagłego – ten drugi wiąże się z koniecznością natychmiastowego udzielenia świadczenia.
przypadek stabilny - jeżeli pacjent nie jest w stanie nagłym i nie kwalifikuje się do kategorii przypadek pilny.

Warto mieć na uwadze, iż na liście oczekujących umieszczani są tzw. „pacjenci pierwszorazowi” tj. osoby zgłaszające się z danym problemem medycznym po raz pierwszy, nie będące w planie leczenia w ramach danej komórki organizacyjnej czy świadczenia.

Na liście nie umieszcza się pacjentów, którzy kontynuują leczenie u danego świadczeniodawcy. W ich przypadku termin kolejnego świadczenia zostanie wyznaczony zgodnie z planem leczenia.

Skreślenie z listy oczekujących

Pacjent zostaje wykreślony/traci miejsce na liście oczekujących:

wskutek rezygnacji – świadczeniodawca ma wtedy obowiązek zwrócić pacjentowi oryginał skierowania. Pacjent może dzięki temu zapisać się do innego świadczeniodawcy, do którego kolejka jest krótsza.
w przypadku niezgłoszenia się na ustalony termin wizyty w poradni lub szpitalu. W tej sytuacji istnieje jednak możliwość przywrócenia do kolejki. Warunkiem jest wykazanie, że nastąpiły wyjątkowe okoliczności, które w ustawie zostały określone jako „siła wyższa”. Należy przez to rozumieć naprawdę wyjątkowe sytuacje takie jak powódź czy inne nadzwyczajne zdarzenia uniemożliwiające dotarcie na umówiony termin. Pacjent może wystąpić z wnioskiem o przywrócenie na listę oczekujących, jednak wniosek ten należy zgłosić niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia ustania przyczyny niezgłoszenia się na ustalony uprzednio termin.

Moja przychodnia została zamknięta. Co robić?

Z inną sytuacją mamy do czynienia, gdy dana placówka zakończy swoją działalność. W takim przypadku pacjent nie traci terminu, albowiem może wpisać się na listę oczekujących

u innego świadczeniodawcy, który realizuje umowę w danym zakresie (uwzględnia on przy tym termin, który został wyznaczony przez poprzednią placówkę).

Placówka medyczna, która zakończyła wykonywanie umowy, jest zobowiązana do wydania pacjentowi zaświadczenia o wpisaniu na listę oczekujących wraz z podaniem daty zgłoszenia się pacjenta oraz załączyć oryginał skierowania.

UWAGA! Za wydanie zaświadczenia pacjent nie ponosi opłaty.

Dlaczego kolejki do specjalistów są takie długie?

W Polsce podobnie jak w wielu innych krajach, w których dostęp do opieki zdrowotnej ma charakter powszechny, oparty na systemie ubezpieczeń zdrowotnych, występują problemy z dostępnością do wybranych świadczeń opieki zdrowotnej (najczęściej tych, które wymagają zaangażowania wysoko wykfalifikowanej kadry medycznej i specjalistycznej aparatury).

Przyczyn należy upatrywać między innymi w ograniczonej liczbie świadczeń, które są finansowane ze środków NFZ. Liczbę tych świadczeń określa się na dany rok i świadczeniodawcy są zobowiązani przez cały rok ich udzielać. W efekcie, w określonym czasie, np. w ciągu miesiąca mogą udzielić tylko określonej liczby świadczeń. Jeżeli potrzebujących jest więcej i nie wymagają oni natychmiastowej pomocy, muszą oczekiwać w kolejce. W przypadku niektórych świadczeń czas oczekiwania może być bardzo długi.

Nie należy jednak przy tym zapominać o problemach związanych z ograniczonym potencjałem diagnostycznym, terapeutycznym i lekarskim oraz często niedoskonałą organizacją pracy placówek.

Nie bez winy w całej sytuacji są również pacjenci, którzy nie odwołują swoich wizyt, jeśli nie mogą na nie przyjść lub zapominają o nich. Wizytę odwołać może zarówno pacjent jak i rodzina, znajomi bądź sąsiedzi.

Należy pamiętać o poinformowaniu jak najwcześniej świadczeniodawców (u których jesteśmy umówieni na wizytę) o braku możliwości przyjścia we wskazanym terminie!

Czas oczekiwania na badania, wizyty lub zabiegi można sprawdzić w portalu prowadzonym przez NFZ – Ogólnopolskim Informatorze o Czasie Oczekiwania na Świadczenia Medyczne https://kolejki.nfz.gov.pl/.