Kiedy krzepliwość krwi może być groźna?

Leczenie przeciwzakrzepowe i przeciwpłytkowe po zawale leczonym założeniem stentów

Podczas zawału serca (aktualna nazwa to ostry zespół wieńcowy) dochodzi do pęknięcia blaszki miażdżycowej i w jego wyniku uszkodzenia śródbłonka, czyli wewnętrznej warstwy ściany naczynia. Założony stent dodatkowo uszkadza śródbłonek, albowiem w świetle naczynia znajdują się niczym nie pokryte metalowe oczka stentu. Zadaniem organizmu jest jak najszybsza naprawa śródbłonka i pokrycie uszkodzeń warstwą skrzepu zbudowanego z płytek krwi. Płytki posiadają właściwości zlepne – przylejają się do uszkodzonego śródbłonka, a następnie przyciągają i przyklejają następne warstwy płytek. Prowadzi to do szybkiej naprawy, ale równocześnie światło naczynia i wszczepionego stentu mogą ulec niebezpiecznemu zwężeniu przez wytworzony skrzep. Leki przeciwpłytkowe pozbawiają płytki właściwości zlepnych w taki sposób, że przepływając z prądem krwi odbijają się od ściany naczynia i innych płytek, nie tworząc skrzepliny. Proces gojenia jest wolniejszy, ale bezpieczny. W trakcie leczenia lekami przeciwpłytkowymi należy okresowo kontrolować liczbę płytek, pamiętać również, że w razie skaleczenia lub krwotoku okres krwawienia jest wyraźnie dłuższy.

Leki przeciwzakrzepowe i przeciwpłytkowe a planowane operacje

Aspiryna i inne leki przeciwpłytkowe pozbawiają płytki krwi właściwości zlepnych, umożliwiających tworzenie skrzepu i hamujących krwawienie. Płytki po kontakcie z lekiem w surowicy krwi, tracą swoje właściwości zlepne raz na zawsze. Płytki żyją około 10 dni, tak więc każdego dnia produkowane jest w wątrobie około 10% nowych płytek. Po odstawieniu apisryny, nowo produkowane płytki nie zetkną się z lekiem, więc będą zdolne do tworzenia skrzepu. Do prawidłowej krzepliwości potrzeba około 70% dobrze funkcjonujących płytek, więc odstawienie aspiryny musi nastąpić najpóźniej na 7 dni przed planowaną operacją. Po zabiegu, jeśli tylko ryzyko krwawienia ustąpi, należy jak najszybciej powrócić do przyjmowania aspiryny.

Powodem takiej zamiany jest zbyt długie działanie leków doustnych i brak możliwości szybkiej poprawy krzepliwości w razie zagrażającego krwawienia. Zwykle leki doustne wystarczy odstawić na 2-3 dni przed planowana operacją, równocześnie rozpoczynając podawanie zastrzyków w dawce ustalonej przez lekarza. Po zabiegu , gdy ryzyko krwawienia ustąpi, wracamy do leku doustnego w poprzednio stosowanej dawce, ale jeszcze przez dwa dni równolegle przyjmujemy zastrzyki, albowiem lek doustny osiągnie pożądane działanie dopiero po 48 godzinach.

Jak długo należy przyjmować leki?

Najczęściej przepisywane leki to: aspiryna i clopidogrel.

Okres w którym pacjent powinien przyjmować dwa leki przeciwpłytkowe zależy od rodzaju stentu, a także od rozległości i rodzaju zawału. W przypadku stentów metalowych zakładanych najczęściej w świeżym zawale, okres ten wynosi minimum 1 miesiąc, przy stentach powlekanych lekiem – 12 miesięcy. W karcie wypisowej powinien być opisany rodzaj stentu. Lekarz może zalecić pacjentowi dłuższe przyjmowanie terapii dwoma lekami, jeśli będą do tego wskazania.

Różnice w wynikach krzepnięcia krwi mimo stałej dawki leku

Wyniki różnią się dlatego, że trudno jest ustalić stałą dawkę leku przeciwkrzepliwego, trzeba często kontrolować układ krzepnięcia. Na jego wynik ma wpływ nie tylko ilość przyjmowanego leku przeciwzakrzepowego, ale też aktualna dieta, stan zdrowia i inne przyjmowane leki. Wymienienie wszystkich przekracza ramy tego opracowania, ale można przyjąć pewną uniwersalna zasadę. Jeśli lekarz zleci nowy, dodatkowy lek, albo jeśli znacząco zmieni się dieta, na przykład z powodu wyjazdu, po 2-3 dniach należy wykonać kontrolę INR. Pozwoli to wcześniej zareagować na zmianę poziomu krzepnięcia i dostosować dawkę leku, aby INR wrócił do poziomu ustalonego przez lekarza (zwykle dla pacjentów po wszczepieniu zastawki między 2,5-3,5). Zbyt rzadka kontrola INR nasila ryzyko poważnych powikłań, takich jak krwotoki, udary i zakrzepy, a nawet zablokowanie przez skrzep wszczepionej zastawki.

Czy stosując leczenie przeciwkrzepliwe można przyjmować preparaty uszczelniające naczynia takie jak rutinoscorbin i czy to ma wpływ na poziom INR?

Można, ponieważ leczenie przeciwkrzepliwe wpływa na mechanizmy krzepnięcia osocza krwi, a leki zawierające rutozyd takie jak rutinoscorbin działają na ścianę naczyń krwionośnych, powodując jej uszczelnienie.

Leki przeciwzakrzepowe a krwotoki z nosa

Przy prawidłowo prowadzonym leczeniu przeciwkrzepliwym i zdrowej błonie śluzowej nosa nie powinny występować krwotoki, jeśli jednak występują radzę skontrolować nos u laryngologa, sprawdzić również czy nie występuje zbyt wysokie wartości ciśnienia krwi.

Aspiryna a przyjmowanie Acenokumarolu

Stosowanie dwóch leków wpływających na krzepliwość krwi zwiększa ryzyko powikłań krwotocznych. Jednak w uzasadnionych sytuacjach leki te stosuje się łącznie, z zachowaniem pewnych zasad ostrożności. Dawka aspiryny powinna zostać zmniejszona do 75 mg, należy też co około 10-14 dni kontrolować poziom INR i zwracać uwagę czy nie występują objawy krwawienia.

Lek przeciwzakrzepowy dołącza się np. ze względu na ryzyko postania skrzepliny w obrębie przedsionka.