Chorują nie tylko mężczyźni

Nadciśnienie tętnicze

Panuje powszechne przekonanie, że na nadciśnienie cierpią przede wszystkim mężczyźni. Opinia ta nie do końca jest prawdziwa, choć rzeczywiście kobiety chorują rzadziej – ale do pewnego wieku. Do czasu wejścia w okres menopauzy chronią je hormony. Ale po 55. roku życia, kiedy jajniki zaprzestają produkcji estrogenów, sytuacja się zmienia. I po ukończeniu 65 lat kobiety są nawet bardziej narażone na rozwój nadciśnienia niż mężczyźni w tym samym wieku!

Nie oznacza to jednak, że nadciśnienie zagraża wyłącznie starszym przedstawicielkom płci żeńskiej. Ze statystyk wynika, że ma je aż 36 procent kobiet w średnim wieku. Wiadomo też, że w życiu kobiet są sytuacje, które sprzyjają wzrostowi ciśnienia.

Okres ciąży

W tym czasie ciśnienie tętnicze zazwyczaj obniża się – mniej więcej o 10–20 mm Hg. Jednak u około10 procent kobiet w drugiej połowie ciąży dochodzi do jego wzrostu.

Niebezpieczeństwo dla dziecka.

Nawet niewielki wzrost ciśnienia u matki jest niekorzystny dla płodu. Prowadzi bowiem do zwężenia naczyń krwionośnych w łożysku. Dziecko otrzymuje wtedy mniej substancji odżywczych i tlenu, gorzej się rozwija, nie przybiera na wadze. Jeśli skok ciśnienia wyniesie powyżej 150/100 mm Hg, czasem dochodzi do przedwczesnego odklejenia się łożyska i obumarcia płodu.

Zagrożenie dla kobiety.

Wysokie ciśnienie w okresie ciąży jest niebezpieczne także dla przyszłej mamy. Jeśli przekroczy ono wartość 140/90 mm Hg i stale wzrasta, może to świadczyć o zatruciu ciążowym. W takim przypadku kobieta powinna szybko znaleźć się w szpitalu. Istnieje bowiem niebezpieczeństwo wystąpienia w czasie porodu silnych drgawek (tzw. rzucawki) – powikłania groźnego dla dziecka i matki. Dlatego w okresie ciąży tak ważne są comiesięczne kontrole ciśnienia. U kobiety ciężarnej nie powinno ono przekraczać 135/85 mm Hg. Można wówczas w porę wykryć najmniejszy jego wzrost i rozpocząć odpowiednie leczenie.

Leki i ciąża

W przypadku niewielkiego wzrostu ciśnienia tętniczego lekarze zalecają kobietom w ciąży przede wszystkim stosowanie specjalnej, przeciwnadciśnieniowej diety. Polega ona na ograniczeniu ilości spożywanej soli, płynów, zwiększeniu dostaw białka oraz witamin. Wszelkie preparaty muszą być jednak zażywane pod ścisłą kontrolą lekarza.

Wysokie nadciśnienie wymaga, obok odpowiedniej diety, także zastosowania leków, dobranych tak, aby nie zaszkodziły dziecku.

Antykoncepcja

W przepisywanych dziś pigułkach antykoncepcyjnych dawki hormonów – estrogenu i progesteronu – nie są zbyt duże i przeważnie nie mają większego wpływu na wysokość ciśnienia tętniczego. Są jednak sytuacje, kiedy stosowanie tabletek antykoncepcyjnych może doprowadzić do jego wzrostu.

Jeśli kobieta ma już nadciśnienie, pigułki antykoncepcyjne mogą je jeszcze bardziej podnieść. Nie są to przypadki częste, ale się zdarzają. Ten rodzaj antykoncepcji stosują bowiem przede wszystkim młode kobiety, które rzadko cierpią na nadciśnienie. Dlatego decydując się na pigułki, zawsze należy poinformować ginekologa o kłopotach z ciśnieniem. Lekarz zapewne zaproponuje wtedy inną, bezpieczniejszą metodę zapobiegania ciąży.

Może się również okazać, że nadciśnienie zostanie wykryte dopiero w trakcie stosowania doustnej antykoncepcji. Wówczas lekarz na pewno zaleci zrezygnowanie z niej i skieruje na różne badania diagnostyczne, aby ustalić, czy przyczyną wzrostu ciśnienia tętniczego jest jakaś choroba. Jeśli mimo odstawienia pigułek ciśnienie będzie nadal utrzymywało się na wysokim poziomie, niezbędne stanie się rozpoczęcie odpowiedniego leczenia.

Hormonalna terapia zastępcza

Nie należy zbyt pochopnie rezygnować z HTZ. Terapia hormonalna nie tylko poprawia ogólne samopoczucie, chroni też przed następstwami zaburzeń hormonalnych, m.in. przed osteoporozą. Są wręcz dowody na to, że przeciwdziała wzrostowi ciśnienia po menopauzie.

Hormony i leki na nadciśnienie można stosować razem. W większości przypadków nadciśnienie nie jest przeciwwskazaniem do stosowania HTZ. Jeśli ciśnienie będzie wzrastać, lekarz po niezbędnych badaniach zdecyduje, czy należy przerwać kurację zastępczą, czy dobrać nowy preparat hormonalny lub może wypróbować inną formę jego podawania.

Stres

Przyczyną nadciśnienia może być długotrwały stres – po menopauzie powoduje on większy wzrost ciśnienia niż przed tym okresem.