O czym on mówi - czyli słownik pojęć używanych przez kardiologa

Słownik kardiologiczny

A więc tym razem, co to znaczy doktorze:

Ablacja – zabieg wykonywany przy nawracających zaburzeniach rytmu różnego rodzaju (migotanie przedsionków, częstoskurcze, arytmie komorowe) polegający na zniszczeniu przy pomocy prądu częstotliwości radiowej miejsc w sercu, w których powstawała arytmia. Zabieg wykonywany w specjalistycznych pracowniach elektrofizjologii.

Angiografia – badanie przy pomocy którego możemy na obrazie rentgenowskim obejrzeć tętnice poszczególnych części ciała np. mózgowe, nerkowe itp. Angiografia tętnic wieńcowych nazywana jest koronarografią. Aby tętnice widoczne były na filmie rtg, pacjent musi otrzymać kontrast, który wypełnia i cieniuje światło odpowiednich tętnic.

Angioplastyka – poszerzenie zwężonej tętnicy (wieńcowej, nerkowej, szyjnej itp.) najczęściej za pomocą cewnika z balonem rozprężanym w miejscu zwężenia. Poszerzenie tętnicy wieńcowej określane jest często angielskim skrótem PTCA (pericutaneous transluminal coronary angioplasty) lub polską nazwą koronaroplastyka.

Antykoagulanty – leki przeciwzakrzepowe (Acenokumarol, Sintrom, Warfin), stosowane przy zwiększonym ryzyku choroby zakrzepowo-zatorowej na przykład w migotaniu przedsionków i po wszczepieniu sztucznych zastawek. Ich stosowanie wymaga okresowej kontroli układu krzepnięcia – INR

Aorta – największa tętnica, przez którą krew płynie z serca do całego organizmu

Arytmia – każde zaburzenie miarowego rytmu serca

By-passy – termin angielski używany dla operacji wszczepienia pomostów aortalno-wieńcowych, czyli fragmentów własnych żył lub tętnic pacjenta prowadzących krew bezpośrednio z aorty do naczyń wieńcowych, omijających ich zwężenia lub zamknięte fragmenty.

Choroba niedokrwienna inaczej zwana wieńcową – stan w którym najczęściej wskutek miażdżycy dochodzi do zwężenia światła tętnic wieńcowych. Jedynym badaniem pozwalającym z całą pewnością potwierdzić chorobę wieńcową jest koronarografia.

Dławica piersiowa – inna nazwa choroby niedokrwiennej

Echo serca, echokardiografia – badanie przy pomocy którego można ocenić budowę i pracę serca, wykonywane poprzez przyłożenie do klatki piersiowej głowicy. Badanie całkowicie bezpieczne, można je wykonywać wiele razy.

EKG – badanie pozwalające na ocenę czynności serca (rytm, zaburzenia rytmu) oraz ocenę ukrwienia mieśnia sercowego

EKG wysiłkowe (test wysiłkowy) – zapis EKG wykonywany w trakcie wysiłku na rowerze stacjonarnym lub bieżni ruchomej. Wykonywane przy podejrzeniu choroby wieńcowej, gdyż zwykle zmiany ukrwienia i bóle pojawiają się w tej chorobie głównie podczas wysiłku

Fibraty – grupa leków stosowanych w leczeniu zaburzeń lipidowych, głównie dla obniżenia poziomu trójglicerydów w surowicy krwi

Holter – potoczna nazwa 24-godzinnego monitorowania rytmu serca lub ciśnienia krwi. Pacjent nosi przez całą dobę specjalny rejestrator dokonujący pomiarów w odpowiednim czasie. Badanie pozwala na ocenę zaburzeń, które trudno wychwycić w czasie wizyty w gabinecie lekarskim.

INR – angielski skrót International Normalized Ratio – znormalizowany współczynnik badania układu krzepnięcia, na podstawie którego wyznacza się dawkę leku przeciwzakrzepowego.

Kontrast – lek podawany w celu zacieniowania i uwidocznienia na filmie rtg badanych naczyń. Lek podawany jest przez cewnik bezpośrednio do badanego obszaru, lub dożylnie (np. przy tomografii komputerowej). Przed podaniem kontrastu należy sprawdzić wydolność nerek (badanie poziomu kreatyniny)

Koronarografia – badanie tętnic wieńcowych – patrz angiografia

Leki antyagregacyjne, inaczej przeciwpłytkowe – (kwas acetylosalicylowy, clopidogrel, ticlopidyna) stosowane w chorobie wieńcowej i po zawale serca w celu pozbawienia płytek krwi właściwości tworzenia skrzeplin w uszkodzonych naczyniach wieńcowych i po założeniu stentów

Leki przeciwzakrzepowe – patrz antykoagulanty

Lipidogram – badanie krwi dla oceny poziomu cholesterolu, jego frakcji LDL i HDL oraz trójglicerydów. W razie nieprawidłowego wyniku konieczne jest leczenie i dalsza okresowa kontrola

Migotanie przedsionków – rodzaj arytmii serca, w której puls jest całkowicie niemiarowy. Może mieć charakter napadowy lub utrwalony (stały). Napady zwykle rozpoczynają się nagle i wymagają umiarowienia w warunkach szpitalnych. Pacjenci z nawracającymi napadami lub stałym migotaniem muszą stosować leczenie przeciwzakrzepowe.

Ostry zespół wieńcowy – nowa nazwa zawału serca, pozwala na różnicowanie zawałów z różnym stopniem uszkodzenia mięśnia sercowego i stanów przedzawałowych.

Prolaps mitralny – inaczej wypadanie płatka zastawki mitralnej – często spotykana zwłaszcza u młodych, zdrowych osób anomalia budowy zastawki mitralnej, polegająca na nadmiernej wiotkości płatków zastawki, które w czasie skurczu lewej komory ulegają nadmiernemu wychylaniu w stronę lewego przedsionka. Wada zwykle zupełnie niegroźna, nie wymagająca leczenia.

PTCA – patrz angioplastyka

Restenoza – inaczej ponowne zwężenie – może dotyczyć poszerzanej tętnicy, ale także światła wszczepionego stentu lub by-passu.

Rezonans magnetyczny – w kardiologii - badanie przy pomocy którego można ocenić pracę serca, jego ukrwienie oraz zmiany zapalne i naciekowe w mieśniu sercowym. Często stosowane w neurologii i ortopedii.

Scyntygrafia serca – badanie oceniające kurczliwość i ukrwienie mięśnia sercowego przed i w trakcie wysiłku, czasem po podaniu leku. Wykonywane często przy kwalifikacji pacjenta do leczenia operacyjnego (wszczepienia by-passów)

Statyny – leki stosowane w leczeniu hiperlipidemii, głównie dla kontroli poziomu cholesterolu, oraz w prewencji u pacjentów po przebytych zawałach serca

Stent – metalowa tulejka zbudowana z siateczki, czasem pokrytej specjalnymi lekami, służąca do usztywnienia ściany naczynia poszerzonego przy pomocy balonu. Zakładana do naczynia na specjalnym cewniku z balonem, rozprężanym w miejscu zmiany.

Stymulator – urządzenie z własną baterią, wszczepiane najczęściej pod mięsień w okolicy obojczyka w sytuacji stwierdzenia zbyt wolnej czynności lub przerw w pracy serca. Stymulator pobudza serce do skurczu poprzez specjalną elektrodę umieszczoną w komorze.

Tomografia komputerowa – badanie radiologiczne pozwalające na ocenę naczyń i narządów wewnętrznych. W kardiologii wykorzystywane do wykonywania koronarografii, przestrzenny obraz naczyń wieńcowych uzyskiwany jest komputerowo

Zastawki serca – w sercu są cztery zastawki oddzielające poszczególne jamy od siebie i nadające krwi prawidłowy kierunek przepływu. Są to zastawki: mitralna, aortalna, trójdzielna i płucna. Czasem zastawki ulegają uszkodzeniu i muszą być wymienione na sztuczne.